بیماری سالک چیست ✔️ علائم بیماری سالک چیست ✔️ نحوه تشخیص بیماری سالک ✔️ عوارض بیماری سالک ✔️ درمان بیماری سالک
بیماری سالک چیست؟
سالک نوعی بیماری انگلی است که اغلب در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری بروز می دهد.
علت این بیماری عفونت ناشی از انگل لیشمانیا است که نوعی انگل است و با گزش پشه خاکی آلوده رخ می دهد
و بعد از گذشت چند ماه پس از گزش نشانه های بیماری کم کم ظاهر می شود
و تعداد مبتلایان در سال در کل جهان میانگین هفتصد هزار نفر تا یک میلیون و دویست هزار نفر می باشد.
آیا بیماری سالک واگیر دارد؟
بیماری سالک از فردی به فرد دیگر واگیر ندارد، نیش پشه خاکی برای انتقال انگل از پشه خاکی
به انسان لازم است و پشه خاکی ناقل این بیماری است.
این انگل تک یاخته دارای چرخه حیاتی است که این چرخه هم در بدن پشه خاکی و هم در پساتدار نیاز دارد رشد کند.
البته در مواردی مثل انتقال خون از فرد آلوده به انگل به فرد دیگر احتمال دارد خطر ابتلا را افزایش می دهد
البته این موارد هنوز در حال بررسی است.
انواع بیماری سالک
بیماری سالک چند نوع بالینی دارد که ظاهر بالینی عفونت بستگی به نوع لیشمانیا دارد که با منطقه جغرافیایی
و پاسخ ایمنی میزبان تفاوت دارد. این بیماری به سه صورت ظاهر می شود:
پوستی مخاطی، پوستی، احشایی که هر کدام را بررسی خواهیم کرد.
علائم بیماری سالک احشایی
لیشمانیوز احشایی امکان دارد بدون علامت باشد و خود حل شونده باشد و یا سریع تهدید کننده که شکل های مختلفی دارد.
لیشمانیوز احشایی می تواند بر اندام های داخلی مثل کبد و طحال و غدد لنفاوی می تواند تأثیر بگذارد.
شمارش تعداد سلول های خون اگر پایین باشد، مثل تعداد کم گلبول قرمز، تعداد گلبول سفید و تعداد پلاکت
پایین می توانند علائمی از جمله:
-
کاهش وزن
-
تب
-
طحال بزرگ
-
هپاتومگالی
-
لنفادنوپاتی
-
کاهش وزن
عوارض این بیماری شامل خونریزی گوارشی، نارسایی حاد کلیه، ادم محیطی، عفونت های باکتریایی ثانویه است.
علائم بیماری سالک پوستی چیست؟
این نوع ضایعه منفرد معمولی است که می تواند شامل ضایعات متعدد در پوست شود.
ابتدا ضایعه می تواند از یک پاپول قرمز کوچک به وجود بیاید و کم کم به قطر 2 سانتیمتر برسد.
زخم ها می توانند مرطوب باشند و تراوش چرک یا حتی خشک یا لخته پوسته دار داشته باشند،
این زخم ها اغلب در ناحیه صورت و اندام ها ظاهر می شوند.
زمان بروز هم 2 تا 6 هفته طول می کشد اغلب ضایعه بدون درد است و خود بر طرف می شود.
یکی از بارز ترین علائم بیماری سالک بروز زخم های پوستی است که اغلب درد ندارد.
این زخم های پوستی امکان دارد یک یا چند هفته و در بعضی مواقع سال ها طول بکشد و باقی بماند.
لیشمانیازیس پوستی مخاطی چیست؟
نوع نادر بیماری سالک لیشمانیوز مخاطی یا جلدی می باشد که توسط شکل پوستی انگلی بروز می کند
و چندین ماه بعد از بهبود زخم های پوستی ایجاد می شود.
اما با این نوع لیشمانیوز انگل ها به بینی و گلو و دهان می تواند سرایت کند.
این می تواند منجر به تخریب جزئی یا کامل غشاهای مخاطی در آن نواحی می شود.
البته اغلب لیشمانیوز جلدی زیر مجموعه لیشمانیوز مخاطی در نظر گرفته می شود.
لیشمانیوز مخاطی یا پوستی معمولاً بعد از رفع شدن خود به خود یا درمان موضعی ضایعه اولیه پوستی رخ می دهد.
امکان دارد در عرض چند ماه یا پس از چندین سال ایجاد شود.
ضایعات مخاطی اغلب دردناک هستند و به طور ثانویه عفونی می شوند و گاهی اوقات هم این ضایعه منجر
به سپسیس می شود که گاهی باعث تغییر شکل شدید می شود.
علائم بیماری سالک چیست؟
البته مدت زمانی که آثار این زخم ها بر جای می ماند بستگی به نحوه درمان زخم ها دارد، این زخم ها اغلب بر روی
لب و بینی و دهان بروز می دهند.
نشانه های دیگری در این بیماری وجود دارد که شامل ترشحات خونی بینی، آبریزش بینی، تنگی نفس، اختلالات تنفسی می باشد.
علائم سالک احشایی هم به شکل تب بلند مدت و شدید، بزرگ شدن طحال و کبد و تورم و التهاب در غدد لنفاوی،
کاهش گلبول قرمز و سفید و خونریزی، کاهش تعداد پلاکت و کم شدن شدید وزن و عفونت می باشد.
نحوه تشخیص بیماری سالک
گاهی امکان دارد بیمار از گزش حشره اطمینان نداشته باشد دراین جا تشخیص کمی سخت می شود.
البته جهت نشخیص این بیماری باید از پوست اطرف زخم نمونه برداری شود، زمانی که نمونه برداری از لایه زیزین
زخم انجام شود و تست صورت بگیرد، در تست احتمال انگل و لنفوسیت ها و سلول های پلاسما و غیره بررسی می شود.
اگر زخم ها عفونی شود احتمال تخریب بافت های زخم شده بیشتر می شود ظاهر زخم بدتر می شود
و احتمال ابتلای چندین باره به این بیماری بالا می رود.
عوارض بیماری سالک
سالک گاهی می تواند عوارض زیادی را برای فرد مبتلا به وجود بیاورد یکی از این عوارض خونریزی و اسکار
و عفونت شدید می باشد.
در موارد شدید بیماری که فرد دچار لیشمانیاز احشایی است امکان دارد برای فرد مرگ را در پیش داشته باشد
و افراد مبتلا به ایدز بیشتر مستعد این بیماری هستند و همچنین افرادی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند دچار این بیماری می شوند.
چگونه افراد به انگل لیشمانیا مبتلا می شوند؟
راه اصلی ابتلا فقط از طریق مگس شنی می باشد که نیش این مگش به ماده ای به نام فلبوتومین آلوده است.
پشه خاکه با مکیدن خون حیوان و یا شخص آلوده آلوده می شود گاهی امکان دارد شخص متوجه نشود
که پشه خاکی وجود دارد به این دلیل که این حشره هیچ سر و صدایی ازخود ندارد و خیلی کوچک هستند.
پشه های خاکی اغلب در ساعت های گرگ و میش و عصر و شب بیشتر فعالیت می کنند البته پشه خاکی
در روزهایگرم فعالیت کمتری دارد اما امکان دارد در صورت مزاحمت گاز بگیرد و بعضی از این انگل ها از طریق سوزن
آلوده یا تزریق خون پخش می شوند.
البته انتقال مادرزادی که سرایت از مادر باردار به جنین هم گزارش شده است.
درمان بیماری سالک
درمان بیماری بستگی به نوع و میزان وخامت بیماری دارد که به روش های گوناگون انجام می شود.
تشخیص زود هنگام بیماری می تواند تأثیر زیادی در نتیجه درمان داشته باشد.
در بعضی از کل های خفیف بیماری نیاز به دارو نیست وبهبودی به شکل خود به خود انجام می شود.
اگر در بعضی مواقع نشانه های بیماری ظاهر شد باید برای درمان خیلی سریع تر اقدام کرد تا عوارض کمتری
از خود بر جای بگذارد تا درمان موفقیت آمیز باشد و پزشکی هم که برای درمان سالک باید مراجعه کنید پزشک متخصص پوست و مو است.
جهت مشاهده سایر مقالات به وبلاگ سیتی طب مراجعه نمایید.